Koorts bij kinderen

Kinderen hebben nogal makkelijk koorts, eerder dan volwassenen. Vaak gaat het om een luchtweginfectie, soms een oorontsteking. In dat laatste geval huilt het kind vaak en met name ’s nachts. Soms is er sprake van een blaasontsteking. Regelmatig is er echter geen oorzaak te vinden. Het kind voelt zich bij koorts minder goed, eet en drinkt minder en is prikkelbaar.
Voor de ouders is koorts van hun kind vaak spannend, zeker bij de heel jonge kinderen. Als ouder wordt je als het ware zelf ook een beetje koortsig.
Toch is koorts zelden of nooit gevaarlijk, zeker als we op bepaalde dingen letten.

Waar op te letten
Voor een kind is koorts niet zo belastend als voor een volwassene. Uitzondering is de zuigeling tot drie maanden. Op die leeftijd is het goed een arts te raadplegen. Zolang een kind levendig is en speelt, gaat het goed. Dit is belangrijker dan de hoogte van de temperatuur. Een kind dat met 40°C door de kamer loop te rennen hoeft geen zorgen te geven. Een kind dat met 38,8°C bleek en passief is, niet goed reageert en veel slaapt, is wel een reden om een dokter te raadplegen.
Bovenal is het belangrijk dat een kind voldoende drinkt. Met name bij de jonge kinderen is het een goed teken als ze redelijk of goed drinken. Als een jong kind de helft of meer dan normaal drinkt is het goed. Er moet dagelijks een natte luier zijn.
Uitdroging komt nogal eens voor als er drie dingen bij elkaar komen: én koorts (vochtverlies door transpireren), én braken én diarree.

Wat te doen
Koorts hoeft niet bestreden te worden. Het is een genezingsreactie op een probleem. Het doodt virussen en bacteriën. De oorzaak, b.v een oorontsteking, kan wel ondersteunt worden. Apis belladonna cum mercurio is een goed middel voor kinderen. Het is handig om dat in huis te hebben. Het stimuleert de genezing en werkt ook kalmerend en pijnstillend. Bovendien haalt het de scherpe kantjes van de koorts.
Paracetamol is alleen nuttig bij veel pijn en om het kind ‘s nachts wat rustiger te houden. Uitrusten is voor iedereen nodig en ook goed voor het herstel.

De koortsstuip
Sommige kinderen maken zo snel koorts dat het tot een kramp komt. Het kind kan dan even wegraken, een raar geluid maken, de ogen draaien weg en soms wordt het kind geheel slap. Het is een dramatische ervaring voor de ouders, het lijkt of het kind doodgaat. Dat gebeurt gelukkig nooit. De oorzaak zit hem in de snelle stijging van de koorts. Dat is als volgt voor te stellen. Bij het stijgen van de temperatuur wordt een mens rillerig. Dat helpt om via de spieren de lichaamstemperatuur hoger te maken. Als het rillen sterker wordt spreek men van een schudkoorts. Het bed kan er soms van staan te schudden (met name bij volwassenen). Als het rillen bij een kind heel sterk wordt kan het trillen en aanspannen van de spieren overgaan in een verkramping. Dat is de koortsstuip. Als de koorts eenmaal op zijn top is, is er geen risico meer op verkramping.
Als het kind ziek aan het worden is en de temperatuur gaat stijgen, is extra toedekken dus goed, er is minder rillen ‘nodig’. Als de koorts eenmaal hoog is mag de extra toedekking weer weg.
Het boven genoemde Apis belladonna helpt ook een eventuele verkramping en koortsstuip te voorkómen. Komt de stuip steeds terug of komt die zonder koorts dan moet er beoordeeld worden of er sprake is van epilepsie.

Koorts en immuniteit
Bij koorts wordt het immuunsysteem actief. Het werkt via het bloed. Waar het warm is in het lichaam, daar stroomt veel bloed en waar bloed is is immuniteit.
Als een kind koud wordt, of alleen al het hoofd en of de voetjes van het kind koud worden reageren de slijmvliezen ook met afkoeling en raken dan minder doorbloed. Dan is er minder immuniteit in de slijmvliezen en kunnen de virussen hun gang gaan. Kinderen voelen hun koude voetjes niet bewust. Maar ze worden van kou vaak wel onrustig en prikkelbaar. Dus let op de warmte en doe buiten goede warme kleding aan en vooral ook een muts op.
Koorts is een belangrijke en nuttige activiteit van het immuunsysteem. Als een kind af en toe koorts heeft, wordt het immuunsysteem getraind en wordt er sterker door. Daar heeft een kind levenslang profijt van.

Huib de Ruiter